آموزش تدوین استراتژی دیجیتال مارکتینگ

در دنیای امروز که بیش از ۷۲ درصد کسب‌وکارها فاقد استراتژی دیجیتال مارکتینگ منسجم هستند . از سوی دیگر، کسب‌وکارهایی که از یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ مشخص استفاده می‌کنند، ۲.۸ برابر بیشتر احتمال دارد که موفقیت بالاتری در جذب و نگهداری مشتریان خود داشته باشند. تمام این اعداد  نشان می‌دهند نیاز به تدوین یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ قوی بیش از پیش احساس می‌شود. به‌علاوه، این آمارها نشان‌دهنده اهمیت و ضرورت استراتژی دیجیتال مارکتینگ برای کسب‌وکارهاست. در این مقاله، به شما نشان خواهیم داد که چگونه می‌توانید با تدوین یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ موفق، کسب‌وکار خود را در دنیای دیجیتال به اوج برسانید و اهداف خود را تیک بزنید.

استراتژی دیجیتال مارکتینگ چیست؟

استراتژی دیجیتال مارکتینگ یک برنامه جامع و سازمان‌یافته است که کسب‌وکارها را برای رسیدن به اهداف بازاریابی خود از طریق کانال‌های دیجیتال هدایت می‌کند. این استراتژی شامل تحلیل بازار، شناسایی مخاطبان هدف، تعیین اهداف و تاکتیک‌ها، و ارزیابی نتایج است. به عنوان مثال، فرض کنید کسب‌وکار شما یک فروشگاه آنلاین لوازم ورزشی است. با استفاده از استراتژی دیجیتال مارکتینگ، شما می‌توانید از طریق تبلیغات پرداختی در گوگل، محتوای آموزشی در بلاگ و پست‌های جذاب در شبکه‌های اجتماعی، مخاطبان خود را جذب کرده و آن‌ها را به مشتریان وفادار تبدیل کنید.

مراحل تدوین استراتژی دیجیتال مارکتینگ

تدوین استراتژی برای دیجیتال مارکتینگ شامل چندین مرحله است که هر کدام از آن‌ها نقش مهمی در موفقیت کلی دارند. در ادامه، این مراحل را به صورت کامل توضیح می‌دهیم.

تحلیل وضعیت فعلی کسب‌وکار

در این مرحله، وضعیت فعلی کسب‌وکار، بازار و رقبا تحلیل می‌شود. ابزارهای تحلیل مختلفی برای شناخت بهتر محیط کسب‌وکار و شناسایی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها استفاده می‌شوند. یکی از این ابزارها ابزار SWOT است.

ابزار SWOT

تحلیل SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) یکی از موثرترین ابزارهای تحلیل وضعیت است. این تحلیل به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف داخلی کسب‌وکار خود را بشناسید و فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی را نیز مورد بررسی قرار دهید. برای مثال در زیر تحلیل برند کوکاکولا را می‌بینید:

نقاط قوت (Strengths)	نقاط ضعف (Weaknesses)
– برند قوی و معتبر جهانی	– وابستگی به نوشیدنی‌های شیرین و گازدار
– شبکه توزیع گسترده و قدرتمند	– تأثیرات منفی بهداشتی و نگرانی‌های مصرف‌کنندگان
– تنوع محصولات و حضور در بازارهای مختلف	– رقابت شدید در بازار نوشیدنی‌های غیرالکلی
– منابع مالی قوی و توانایی سرمایه‌گذاری در تبلیغات	– حساسیت به تغییرات قیمت مواد اولیه و نوسانات بازار
فرصت‌ها (Opportunities)	تهدیدها (Threats)
– گسترش به بازارهای نوظهور و در حال توسعه	– تغییرات قوانین و مقررات بهداشتی
– افزایش تقاضا برای نوشیدنی‌های سالم‌تر و کم‌کالری	– افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به سلامت
– توسعه محصولات جدید و نوآورانه	– رقابت شدید از سوی برندهای دیگر و محصولات جدید
– همکاری با برندهای دیگر و گسترش شبکه توزیع	– نوسانات اقتصادی و تأثیرات آن بر قدرت خرید مصرف‌کنندگان

یا یک مثال دیگر:

فرض کنید شما صاحب یک فروشگاه آنلاین پوشاک هستید. در تحلیل SWOT، ممکن است متوجه شوید که یکی از نقاط قوت شما تنوع بالای محصولات است. اما یکی از نقاط ضعف شما ممکن است سرعت تحویل پایین باشد. در عین حال، فرصت‌های زیادی مانند افزایش خرید آنلاین به دلیل شرایط پاندمی وجود دارد. در عین حال، تهدیدهایی مثل رقابت شدید از جانب سایر فروشگاه‌های آنلاین نیز باید مدنظر قرار گیرد.

تعیین اهداف بازاریابی

اهداف باید مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمان‌دار (SMART) باشند. این اهداف می‌توانند شامل افزایش ترافیک سایت، بهبود نرخ تبدیل، افزایش فروش و… باشند. هدف‌گذاری دقیق به شما کمک می‌کند تا مسیر خود را به وضوح ببینید و منابع خود را به بهترین نحو ممکن مدیریت کنید.

به عنوان مثال، برای فروشگاه آنلاین پوشاک خود، می‌توانید هدف‌گذاری کنید که ترافیک وب‌سایت را تا سه ماه آینده به میزان ۲۰٪ افزایش دهید. برای دستیابی به این هدف، باید اقدامات مشخصی مثل بهینه‌سازی سئو و اجرای کمپین‌های تبلیغاتی را در نظر بگیرید.

شناسایی مخاطبان هدف

شناخت دقیق مخاطبان هدف از اهمیت بالایی برخوردار است. با استفاده از تحلیل داده‌ها و شناخت رفتار مشتریان، می‌توان به پرسونای مخاطبان دست یافت. پرسونای مخاطبان به شما کمک می‌کند تا پیام‌های بازاریابی خود را به گونه‌ای طراحی کنید که جذابیت بیشتری برای مخاطبان داشته باشد.

مثلاً پرسونای مخاطبان فروشگاه آنلاین پوشاک ممکن است شامل جوانان ۱۸-۳۰ ساله، علاقه‌مند به مد و پوشاک، و کاربران فعال در شبکه‌های اجتماعی باشد. این پرسونای مشخص به شما کمک می‌کند تا محتوای خود را به گونه‌ای تهیه کنید که دقیقاً به نیازها و علاقه‌های آن‌ها پاسخ دهد.

انتخاب کانال‌های دیجیتال مناسب

بر اساس تحلیل مخاطبان، کانال‌های دیجیتال مناسب برای رسیدن به اهداف تعیین می‌شوند. این کانال‌ها می‌توانند شامل وب‌سایت، شبکه‌های اجتماعی، ایمیل مارکتینگ، تبلیغات پرداختی و… باشند. انتخاب کانال‌های مناسب به شما کمک می‌کند تا به بهترین نحو ممکن با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنید.

برای مثال، اگر مخاطبان هدف شما بیشتر در اینستاگرام فعال هستند، این کانال می‌تواند یکی از اولویت‌های شما باشد. می‌توانید با ایجاد محتوای جذاب و تعاملی در اینستاگرام، به راحتی با مخاطبان خود ارتباط برقرار کرده و آن‌ها را به مشتریان تبدیل کنید.

تعیین تاکتیک‌ها و اجرای آن‌ها

در این مرحله، تاکتیک‌های مشخص برای هر کانال دیجیتال تعیین و اجرا می‌شوند. این تاکتیک‌ها می‌توانند شامل بهینه‌سازی موتورهای جستجو (SEO)، تولید محتوا، تبلیغات پرداختی (PPC) و… باشند. تاکتیک‌ها باید با دقت و برنامه‌ریزی اجرا شوند تا به نتایج مطلوب برسید.

مثلاً برای بهبود رتبه وب‌سایت در نتایج جستجو، می‌توانید استراتژی سئو خود را شامل تحقیق کلمات کلیدی، بهینه‌سازی محتوا و لینک‌سازی داخلی و خارجی تدوین کنید. با اجرای این تاکتیک‌ها، می‌توانید ترافیک ارگانیک وب‌سایت خود را افزایش دهید و بازدیدکنندگان بیشتری را به مشتری تبدیل کنید.

ارزیابی و بهبود مستمر

پس از اجرای تاکتیک‌ها، نتایج باید به صورت مداوم ارزیابی و تحلیل شوند تا بتوان به بهبودهای لازم پی برد. ابزارهای تحلیل مثل Google Analytics و ابزارهای مدیریت شبکه‌های اجتماعی می‌توانند در این زمینه کمک کنند. ارزیابی مستمر به شما کمک می‌کند تا همیشه بهبودهای لازم را انجام داده و به نتایج بهتری دست یابید.

به‌عنوان مثال، اگر تبلیغات پرداختی شما در Google Ads نتایج مورد انتظار را نداشته باشد، می‌توانید کمپین‌های خود را بازنگری و بهینه‌سازی کنید. با تحلیل دقیق نتایج و شناسایی نقاط ضعف، می‌توانید تاکتیک‌های خود را به بهترین نحو اجرا کنید.

مزایای تدوین استراتژی دیجیتال مارکتینگ

تدوین یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ موثر می‌تواند مزایای زیادی برای کسب‌وکارها به همراه داشته باشد. در اینجا به برخی از این مزایا و نحوه‌ی تاثیر آن‌ها بر موفقیت کسب‌وکار می‌پردازیم:

1. بهبود هدف‌گذاری و تمرکز

با تدوین یک استراتژی مشخص، کسب‌وکارها می‌توانند هدف‌گذاری دقیق‌تری داشته باشند و بر روی مخاطبان مناسب تمرکز کنند. این امر باعث می‌شود که منابع به درستی تخصیص یابند و نتایج بهتری حاصل شود. به عنوان مثال، یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند تا تبلیغات خود را تنها به مخاطبانی نمایش دهند که به محصولات یا خدمات آن‌ها علاقه‌مند هستند.

2. افزایش بهره‌وری و کارایی

استراتژی‌های مشخص به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا فرآیندهای بازاریابی خود را سازمان‌دهی کنند و از منابع موجود به بهترین شکل استفاده نمایند. این امر به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری منجر می‌شود. با داشتن یک استراتژی مشخص، می‌توان از هدر رفت منابع جلوگیری کرده و بر روی فعالیت‌های پر تاثیر تمرکز کرد.

3. ارتقاء تجربه مشتری

با استفاده از استراتژی‌های دیجیتال مارکتینگ، کسب‌وکارها می‌توانند تجربه مشتریان را بهبود بخشند. استراتژی‌های مناسب می‌توانند به شخصی‌سازی محتوای بازاریابی کمک کنند و ارتباط عمیق‌تری با مشتریان برقرار کنند. این امر باعث افزایش رضایت و وفاداری مشتریان می‌شود. برای مثال، ایجاد محتوای مرتبط و جذاب برای هر بخش از مخاطبان می‌تواند تجربه کاربری بهتری را فراهم کند.

4. توانایی اندازه‌گیری و تحلیل نتایج

یکی از بزرگترین مزایای استراتژی دیجیتال مارکتینگ، قابلیت اندازه‌گیری و تحلیل نتایج است. با استفاده از ابزارهای تحلیل دیجیتال، کسب‌وکارها می‌توانند عملکرد خود را به صورت دقیق بررسی کرده و بر اساس داده‌های واقعی تصمیم‌گیری کنند. این امکان به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا استراتژی‌های خود را بهبود بخشند و به نتایج بهتری دست یابند.

5. پیش‌‌گرفتن از رقبا

تدوین و اجرای یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ قوی می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند تا از رقبا پیشی بگیرند و در بازار رقابتی بهتر عمل کنند. با داشتن یک استراتژی کارآمد، کسب‌وکارها می‌توانند با نوآوری و خلاقیت در جذب مخاطبان و افزایش فروش موفق‌تر عمل کنند.

مدل‌های تدوین استراتژی دیجیتال مارکتینگ

شما می‌توانید برای تسهیل کار چینش استراتژی از مدل‌های آماده استفاده کنید. این مدل‌ها به شما کمک می‌کنند تا استراتژی دقیق‌تری بچینید.

مدل RACE

مدل RACE شامل چهار مرحله اصلی است:

Reach دستیابی

Act عمل

Convert تبدیل

Engage مشارکت

1. دستیابی: این مرحله شامل افزایش ترافیک و بازدیدکنندگان وب‌سایت از طریق کانال‌های دیجیتال مختلف مانند سئو، تبلیغات پرداختی و شبکه‌های اجتماعی می‌شود. هدف این مرحله جذب کاربران به وب‌سایت و آشنا کردن آن‌ها با برند است.
2. عمل: در این مرحله، هدف تشویق بازدیدکنندگان به تعامل با محتوای وب‌سایت و انجام اقدامات موردنظر مانند پر کردن فرم‌ها، کلیک روی لینک‌ها و مشاهده صفحات مختلف است. این اقدامات به شما کمک می‌کنند تا بازدیدکنندگان را به مشتریان بالقوه تبدیل کنید.
3. تبدیل: مرحله تبدیل شامل تبدیل بازدیدکنندگان به مشتریان از طریق فرآیندهای فروش و خرید آنلاین است. در این مرحله، بازدیدکنندگان برای خرید محصولات یا خدمات شما اقدام می‌کنند.
4. مشارکت: در این مرحله، هدف حفظ و افزایش رضایت مشتریان از طریق ارائه خدمات پس از فروش، ارتباط مستمر و تشویق به وفاداری است. با ایجاد ارتباط مستمر با مشتریان و ارائه ارزش‌های بیشتر، می‌توانید آن‌ها را به مشتریان وفادار تبدیل کنید.

مدل SOSTAC

مدل SOSTAC شش مرحله اصلی را شامل می‌شود:

Situation وضعیت

Objectives اهداف

Strategy استراتژی

Tactics تاکتیک‌ها

Action اقدامات

Control کنترل

1. وضعیت: تحلیل وضعیت فعلی کسب‌وکار و محیط بازار با استفاده از ابزارهای مختلف مانند این مرحله به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت‌ها و تهدیدهای خارجی را شناسایی کنید.
2. اهداف: تعیین اهداف بازاریابی مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمان‌دار (SMART). این اهداف می‌توانند شامل افزایش ترافیک سایت، بهبود نرخ تبدیل، افزایش فروش و… باشند.
3. استراتژی: تدوین استراتژی کلی برای رسیدن به اهداف بازاریابی. استراتژی‌ها شامل تعیین مخاطبان هدف، پیام‌های بازاریابی و کانال‌های ارتباطی است.
4. تاکتیک‌ها: تعیین تاکتیک‌های اجرایی برای هر کانال دیجیتال. تاکتیک‌ها شامل اقدامات مشخص و جزئی‌تر برای هر کانال است.
5. اقدامات: اجرای تاکتیک‌ها و برنامه‌ریزی دقیق برای هر یک از آن‌ها. در این مرحله، برنامه‌های اجرایی و زمان‌بندی دقیق تدوین می‌شوند.
6. کنترل: ارزیابی و کنترل نتایج به صورت مداوم. این مرحله شامل استفاده از ابزارهای تحلیل و ارزیابی عملکرد برای بهبود مستمر است.

مدل 5A

برای استفاده از مدل 5A  باید از این 5 مرحله عبور کنید:

Aware آگاهی

Appealجذابیت

Ask پرسیدن

Act عمل

و Advocate توصیه و تبلیغ

1. آگاهی: افزایش آگاهی مخاطبان از برند. این مرحله شامل اقدامات تبلیغاتی و بازاریابی است که هدف آن آشنایی مخاطبان با برند و محصولات شما است.
2. جذابیت: جذب مخاطبان به برند و محصولات. در این مرحله، هدف ایجاد جذابیت و علاقه در مخاطبان است تا آن‌ها تمایل به تعامل با برند شما داشته باشند.
3. سوال: تشویق مخاطبان به طرح سوالات و تعامل. این مرحله شامل ایجاد فرصت‌های تعامل و ارتباط با مخاطبان است تا آن‌ها بتوانند سوالات خود را مطرح کنند و اطلاعات بیشتری کسب کنند.
4. عمل: تبدیل مخاطبان به مشتریان. در این مرحله، هدف تشویق مخاطبان به اقدام و خرید محصولات یا خدمات شما است.
5. توصیه: تشویق مشتریان به توصیه برند به دیگران. این مرحله شامل ایجاد رضایت مشتریان و تشویق آن‌ها به توصیه برند شما به دوستان و آشنایان است. مشتریانی که به شما وفادار شده‌اند در نهایت شما را به بقیه معرفی خواهند کرد.

مدل 4E

چهار مرحله دارد: تجربه (Experience)، همه‌جا (Everyplace)، تبادل (Exchange) و درگیر کردن/تبلیغ (Engagement/Evangelism).

تجربه: ارائه تجربیات منحصر به فرد و به یادماندنی برای مشتریان. این مرحله شامل ایجاد تجربیات مثبت و خاطره‌انگیز از تعامل با برند و محصولات شما است که مشتریان را به سمت بازگشت دوباره و تکرار خرید ترغیب می‌کند.

همه‌جا :حضور در تمامی مکان‌های ممکن که مشتریان شما در آنجا هستند. در این مرحله، هدف ایجاد دسترسی آسان و بدون محدودیت به برند و محصولات شما از طریق کانال‌های مختلف آنلاین و آفلاین است.

تبادل :تبادل ارزش میان برند و مشتریان. این مرحله شامل ارائه ارزش‌های مطلوب و دریافت بازخورد از مشتریان است تا بتوانید نیازها و انتظارات آن‌ها را بهتر درک کرده و محصولات یا خدمات خود را بهبود دهید.

درگیر کردن/تبلیغ: درگیر کردن مشتریان و تشویق آن‌ها به تبلیغ برند. در این مرحله، هدف ایجاد ارتباطات عمیق و تعاملات مداوم با مشتریان است تا آن‌ها برند شما را به دیگران توصیه کنند و به تبلیغ‌کنندگان فعال تبدیل شوند.

مدل AIDA

مدل AIDA شامل چهار مرحله اصلی است

Attentionتوجه

Interest علاقه

Desire تمایل

Actionاقدام.

1. توجه: جذب توجه مخاطبان به برند و محصولات. این مرحله شامل ایجاد محتوای جذاب و تبلیغات موثر است که هدف آن جلب توجه مخاطبان است.
2. علاقه: ایجاد علاقه در مخاطبان نسبت به برند و محصولات. در این مرحله، هدف ایجاد علاقه و تمایل در مخاطبان به محصولات و خدمات شما است. در این مرحله عموماً باید راجع‌به محصولات صحبت کنید.
3. تمایل: برانگیختن تمایل مخاطبان به خرید محصولات. این مرحله شامل ارائه پیشنهادات ویژه و تخفیف‌های جذاب است که مخاطبان را به خرید تشویق می‌کند.
4. اقدام: تشویق مخاطبان به اقدام و خرید محصولات. در این مرحله، هدف تبدیل علاقه و تمایل مخاطبان به اقدام و خرید واقعی است.

مدل 4P

مدل4Pشامل چهار قسمت می‌شود:

Product محصول

Price قیمت

Place مکان

و Promotion تبلیغات

1. محصول: انتخاب و طراحی محصول مناسب برای بازار هدف. این مرحله شامل تحلیل نیازهای بازار و طراحی محصولی است که به این نیازها پاسخ دهد.
2. قیمت: تعیین قیمت مناسب برای محصول. این مرحله شامل تحلیل بازار و رقبا و تعیین قیمت مناسبی است که برای مشتریان جذاب باشد.
3. مکان: انتخاب کانال‌های توزیع مناسب برای محصول. این مرحله شامل انتخاب مکآن‌ها و کانال‌هایی است که محصول به راحتی به دست مشتریان برسد.
4. تبلیغات: برنامه‌ریزی و اجرای تبلیغات موثر برای محصول. این مرحله شامل ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی و استفاده از کانال‌های مناسب برای رسیدن به مخاطبان هدف است.

مدل اقیانوس آبی

درگیر رقابت بسیار شدید هستید؟ شاید زمان آن رسیده که از اقیانوس سرخ رقابت به اقیانوس آبی مهاجرت کنید. مدل اقیانوس آبی به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا با ایجاد بازارهای جدید و بی‌رقیب، از رقابت‌های شدید بازار خارج شوند و سهم بازار خود را افزایش دهند. این مدل بر ایجاد ارزش جدید و نوآوری در محصول یا خدمات تمرکز دارد تا بتواند نیازهای جدید بازار را برآورده کند و در عین حال رقابت را کاهش دهد.

1. ایجاد ارزش جدید: با شناسایی و ایجاد ارزش‌های جدید برای مشتریان، کسب‌وکارها می‌توانند به جای رقابت در بازارهای اشباع‌شده، وارد بازارهای جدید شوند و نیازهای جدید را برآورده کنند.
2. کاهش رقابت: با ایجاد بازارهای جدید و بی‌رقیب، کسب‌وکارها می‌توانند از رقابت‌های شدید بازار خارج شوند و سهم بازار خود را افزایش دهند.
3. نوآوری: نوآوری در محصول یا خدمات به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا بتوانند ارزش‌های جدیدی برای مشتریان ایجاد کنند و در عین حال نیازهای جدید بازار را برآورده کنند.

جمع‌بندی

تدوین استراتژی دیجیتال مارکتینگ یکی از اساسی‌ترین و مهم‌ترین اقدامات برای موفقیت کسب‌وکارها در دنیای دیجیتال است. با تحلیل دقیق وضعیت فعلی، تعیین اهداف مشخص، شناخت مخاطبان هدف، انتخاب کانال‌های دیجیتال مناسب و اجرای تاکتیک‌های موثر، می‌توان به نتایج بسیار مطلوبی دست یافت. همچنین، استفاده از مدل‌های مختلف می‌تواند به ساختارمندتر شدن فرآیند تدوین استراتژی کمک کند. با ارزیابی مستمر نتایج و بهبودهای لازم، می‌توان به بهبود مستمر و موفقیت بیشتر دست یافت. در نهایت، استراتژی دیجیتال مارکتینگ نه تنها به شما کمک می‌کند تا در بازار رقابتی امروز برجسته شوید، بلکه باعث می‌شود تا کسب‌وکار شما به یک برند معتبر و محبوب تبدیل شود.